بررسی قدرت بازدارندگی ایران و سناریوهای پیش‌رو در تقابل با آمریکا-آیا جنگ میشود؟
✒️محمد علی منظری توکلی:
🔹 تهدیدات نظامی آمریکا علیه ایران، اگرچه جدید نیست، اما همواره به‌عنوان ابزاری برای فشار سیاسی به‌کار گرفته شده است. در آخرین مورد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با ارسال نامه‌ای به رهبر انقلاب اسلامی ایران، خواستار مذاکره مستقیم شده و هشدار داده است که در صورت رد این پیشنهاد، اقدام نظامی علیه ایران انجام خواهد داد. با این حال، جایگاه جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، فراتر از آن است که این تهدیدات بتواند تغییری در سیاست‌های کلان کشور ایجاد کند.
🔹قدرت بازدارندگی ایران و ناتوانی آمریکادر اقدام نظامی: بررسی توانمندی‌های نظامی و استراتژیک ایران نشان می‌دهد که هرگونه اقدام نظامی علیه این کشور، برای آمریکا و متحدانش هزینه‌ای غیرقابل‌محاسبه خواهد داشتاولین و مهم‌ترین عامل در این معادله، توان موشکی ایران است. ایران با توسعه سامانه‌های موشکی پیشرفته، به‌ویژه موشک‌های بالستیک با برد بلند، قادر است هرگونه تهدید را در همان نقطه آغاز، خنثی کند. پایگاه‌های نظامی آمریکا در خلیج فارس و حتی مناطقی در اروپا و اسرائیل، همگی در تیررس قدرت موشکی ایران قرار دارند.
🔹دومین عنصر بازدارندگی، جنگ نامتقارن است.جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که در محیط‌های جنگی پیچیده، قادر به استفاده از روش‌های نامتقارن است که نه‌تنها قدرت کلاسیک نظامی آمریکا را خنثی می‌کند، بلکه هزینه‌های غیرمنتظره‌ای بر واشنگتن تحمیل خواهد کرد. نمونه بارز این استراتژی، حمله به پایگاه عین‌الأسد در پاسخ به ترور شهید قاسم سلیمانی بود، جایی که برای نخستین بار در دهه‌های اخیر، پایگاه‌های آمریکا به‌طور مستقیم و علنی مورد هدف قرار گرفتند.ابعاد ژئوپلیتیکی؛ منطقه در کنترل ایران بود. ایران نه‌تنها یک قدرت نظامی، بلکه یک بازیگر کلیدی در معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه است. هرگونه اقدام نظامی علیه ایران، امنیت خلیج فارس و عبور و مرور نفت را با بحران مواجه خواهد کرد. آمریکا و هم‌پیمانانش به‌خوبی می‌دانند که بسته شدن تنگه هرمز، می‌تواند اقتصاد جهانی را فلج کند و قیمت نفت را به سطوح غیرقابل‌تحملی برساند.علاوه بر این، نفوذ منطقه‌ای ایران یک عامل تعیین‌کننده در هرگونه تقابل احتمالی است.
🔹 ایران روابط راهبردی با محور مقاومت، شامل گروه‌های مؤثر در عراق، سوریه، لبنان و یمن دارد. در صورت وقوع هرگونه درگیری، این گروه‌ها می‌توانند جبهه‌ای گسترده علیه منافع آمریکا و متحدانش در منطقه ایجاد کنند.جنگ؛ گزینه‌ای ناممکن برای آمریکاواقعیت این است که آمریکا در سال‌های اخیر، نه‌تنها از توان نظامی خود در برابر ایران استفاده نکرده، بلکه در مواردی مانند خروج از افغانستان، به‌وضوح نشان داده است که توان ورود به درگیری‌های جدید را ندارد.ضعف داخلی آمریکا نیز عامل دیگری است که جنگ را برای واشنگتن دشوار می‌کند. مشکلات اقتصادی، بحران سیاسی داخلی و کاهش نفوذ جهانی، باعث شده است که دولت آمریکا نتواند به‌راحتی وارد یک درگیری پرهزینه و نامعلوم شود.
🔹🔹جمع‌بندی:
ایران با تکیه بر قدرت نظامی، نفوذ ژئوپلیتیکی و حمایت مردمی، نه‌تنها تهدیدات نظامی آمریکا را خنثی کرده، بلکه به‌عنوان یک قدرت بلامنازع در منطقه، معادلات راهبردی را به نفع خود تغییر داده است. تهدیدات اخیر ترامپ، بیش از آنکه یک واقعیت عملی باشد، ابزاری تبلیغاتی برای کسب امتیاز در فضای سیاسی داخلی و بین‌المللی است. با این حال، ایران نشان داده که در برابر هرگونه تجاوز، پاسخ قاطع و بدون ملاحظه‌ای خواهد داد؛ پاسخی که ممکن است برای آمریکا، بسیار پرهزینه‌تر از آنچه تصور می‌کند، تمام شود.
